Yazımıza başlamadan önce bizlere ev sahipliği yapan Sevim Şener’e çok teşekkür ederiz.
Sabahın erken saatlerinde, soğuk bir havada, Hollanda’nın farklı şehirlerinden Hollanda’daki üzüm bağlarını gezmek için Maastricht’e hareket ettik. Sevim hanım bizi sıcak bir çay ve güzel bir kahvaltı ile karşıladı. Toplandıktan sonra havanında biraz düzelmesiyle birlikte maskotumuz Cookie eşliğinde Maastricht’in bağlarını gezmek için yola çıktık.
Maastricht
Hollanda’nın güneyinde Limburg eylaletinin belediyesi ve başkentidir. 120.182 nüfusa sahip olması Maastricht’i Limburg eyaletindeki en büyük belediye yapar. Farklı ülkelerin çok keyifli restorantlarını barındıran Maastricht Hollanda’nın güzel mutfaklarından biridir diyebiliriz.
Hollanda’da Şarap Üretimi
Hollanda’da Roma döneminden beri üzüm yetiştirildiğine inanılıyor. Bununla birlikte resmi kayıtlara göre, Hollanda’daki en eski resmi bağcılık 968 yılına dayanmaktadır. Saksonya Kraliçesi Gerberga’nın envanter listesinde, Maastricht çevresindeki bazı üzüm bağları anlatılmaktadır. O dönemde Maastricht civarında üzüm bağlarının olması şaşırtıcı değil. Diğer şarap bölgelerine göre nispeten kuzeydeki konumuna rağmen, bölge yamaçlar ve bereketli löslü toprak (Limburg kili olarakda bilinir) nedeniyle çok elverişlidir. Bunun yanı sıra kireçtaşı ve kil taşı karışımi olan marn ile çakıl genel toprak örtüsünü oluşturur.
Yirminci yüzyılda, yetmişli yıllarının başlarında, Hollanda’da şarap yetiştiriciliği için çok şey değişti. O dönemde, bazı girişimciler çoğunlukla Limburg ve Kuzey Brabant’ta yeni üzüm bağları oluşturmaya başladı. O zamandan beri, Hollanda’da şarap yetiştiriciliğinde istikrarlı, ancak giderek daha hızlı bir büyüme yaşandı.
Hollanda’da üzüm bağları
2019’da Hollanda’da yaklaşık 320 hektarlık bir alanı kaplayan 170’den fazla üzüm bağı vardı. Bu rakam günümüzde 200’e yaklaştı. Üzüm bağları çoğunlukla Limburg ve Gelderland’da bulunur. Ayrıca Kuzey Brabant, Zeeland, Kuzey Hollanda, Overijssel ve Drenthe’de de üzüm başları bulmak mümkün. Kuzeyde, 2018 rekor yılında toplam üretim 1,25 milyon şişe veya 9500 hektolitre şarap oldu.
Üzüm çeşitleri
Hollanda’daki iklim nedeniyle, Merlot ve Cabernet Sauvignon gibi geleneksel üzüm çeşitlerinin yerini genellikle çeşitli mantar hastalıklarına dirençli çeşitler almıştır. Bu küflenmeye dayanıklı üzüm çeşitlerine hibrit üzüm çeşitleri de denmektedir. Bu üzüm çeşitlerinin yardımıyla, Hollanda’nın nispeten soğuk ikliminde daha iyi üretim yapılabilmektedir. Hollanda’da nispeten az sayıda böcek ilacının kullanılabileceği göz önüne alındığında, hastalıklara dirençli ve klonlama teknolojisinin kullanıldığı üzüm çeşitlerine bakmak çok önemlidir.
Hollanda’da en çok yetiştirilen üzüm çeşitlerini şu şekilde sıralayabiliriz.
Beyaz Şarap Üzümleri: Auxerrois, Bacchus, Bianca, Cabernet Blanc, Gewürztraminer, Johanniter, Kerner, Merzling, Muscaris, Müller Thurgau (Rivaner), Pinot Blanc , Pinot Gris , Riesling, Siegerrebe, Silvaner, Souvignier Gris, Solaris.
Kırmızı Şarap Üzümleri: Cabernet Cantor, Cabernet Cortis, Dakapo, Dornfelder, De Frühburgunder, Monarch, Pinot meunier , Pinot Noir , Rondo, Pinotin, Regent.
Şarap mevzuatı ve hukuku
Hollanda ‘şarap yasası’ Avrupa düzeyinde oluşturulmuştur. Hollanda için geçerli olan hükümler, 1 Temmuz 2014 tarihinde yürürlüğe giren ‘Şarap ve Zeytinyağı Yönetmeliklerinde’ belirlenmiştir. Bölgesel ürünler için geçerli Avrupa yönetmelikleri temelinde, Hollanda’da üretilen şarap üç gruba ayrılır: Hollanda şarabı (sofra şarabı), korumalı coğrafi işaretli şarap (PGI) ve korumalı menşe adı (PDO) olan şarap. Son ikisi aynı zamanda ‘kaliteli şarap’ olarak da nitelendirilir.
Dünya şarapları Tadım ve Türk yemekleri Eşleşmeler
Villard Expresion Reserve Chardonnay 2015 – Şili, Casablanca Vadisi
Dünyanın en iyi şarapları arasına girebilen Villard meşe, tereyağı ve vanilya aromalarını içeriyor. Orta derecede asiditeye sahip şarabımız orta-yüksek gövedeli olup uzun bitişli bir şarap.
Bu şarabımızı somon balığı ve güzel bir salata ile eşleştirdik. Ayrıca humus ile yaptığımız eşleşmede de güzel sonuçlar aldık.
Bernhard Ott Der Ott Feuersbrunn 2017 – Avusturya – Grüner Velrliner
Yine dünyanın en iyi şarapları arasına girebilen şarabımız yeşil elma ve armut aromları içeriyor. Keyifli ve kompleks aromalar içeren şarabımızın asidite dengesi güzel oluşturulmuş.
Bu şarabımızı da salata (salatalık, tulum peyniri, domates, zeytinyağı ve limon) ile eşleştirdik.
Azul y Garanza – Naturaleza Salvaje 2018 – İspanya – Grenache Blanc +PX
Orange olarak da adlandırdığımız bu şarabımız İspanya’nın Navarra bölgesinden geliyor. Portakal ve narinciye aromalarının öne çıktığı keyifli bir şarap. Asiditesi ortanın biraz üzerinde olan şarap orta bir gövedeye sahip.
Şarabı sebzelerle eşleştirmek her ne kadar zor olasada bu şarabımızı humus, patlıcan salatası ve taze fasülye ile eşlestirdik ve çok güzel sonuçlar aldık. Özellikle sebze yemekleri ile ideal bir eşleme.
Domenico Clerico – Barbera d’Alba Trevıgne 2015 – İtalya – %100 Barbera
Kırmızı şarabımız İtalyan’nın Piemonte bölgesinden geliyor. Barbera d’Alba şaraplarının en güzel örneklerinden olan ve meşe , çikolata ve vanilya aromaları içeren yüksek gövdeli ve dengeli asiditeye sahip şarabımız, kompleks ve uzun bitişliydi.
Bu güzel şarabımızı kuzu eti, sucuk ve domatesli taze fasülye ile eşleştirdik. Ayrıca şarabımızı asit dengesinden dolayı etli kuru fasulye ile de deneybilirsiniz.
Mouton Cadet – Reserve Sauternes 2014 – Fransa – Sauvignon Blanc, Semillon, Muscadelle
Son olarak tatlı şarabımız Bordeaux-Sauternes bölgesinden Rotschild ailesinin Mouton Cadet oldu. Yüksek gövdeli, canlı asiditeli ve tatlı şarabımızın içimi çok nefisti. Kayısı, şeftali ve bal aromlarını kapsayan geniş bir yelpazeyi keşfetmek çok keyifliydi.
Bu şarabımızı kaymaklı ayva tatlısı ile eşleştirdik ve mükemmel bir sonuç aldık. Ayrıca bu güzel sonucu cevizli ve kaymaklı kabak tatlısı ile de alabilirsiniz
Hollanda şarabı Pino Noir
Daha önce Hollanda’nın farklı şaraplarını denemiştik ve bu tadımda Hoeve Nekum bağ evinin ürettiği 2016 Pinot Noir’ı değerlendirdik. Hollanda son yıllarda değişen iklim sayesinde şarapçılık konusunda ilerleme kaydetmiş olsada bu konuda kat edilmesi gereken yol daha uzun gibi görünüyor. Mutlaka bir Hollanda şarabı tatmak istiyorsanız Auxerrois ya da Riesling üzümünü tavsiye ederiz.
Gezimizde ve özellikle tadımlarda tecrübesiyle bizlerleri bilgilendiren Turgay Tüfekçioğlu’na çok teşekkür ederiz. Sayesinde bir çok şarap hakkında daha fazla bilgiye sahip olduk ve çeşitli eşleşmeler ile güzel bir tecrübe edindik.
Tekrar bize ev sahipliği yapan Sevim Şener’e ve emeği geçen Selin Şahin, Olgu Şahin, Alper Kavuşturan, Aysun Al, Önder Karpat ve Süleyman Karadeniz’e çok teşekkür ederiz.
Pandemi sonrasında farkli restorantları ziyaret etmek ve yerel yemekleri tatmak için mutlaka Maastricht’i tekrar ziyaret edeceğiz.