Şarapta rekolte, üzümlerin olgunlaşıp toplandığı, hasat edildiği ve şaraba dönüştürüldüğü yıldır. Aynı yıl şubat-nisan aylarında güney, ağustos-ekim ayları arasında ise kuzey yarım kürede hasat yapılır.
Farklı yılların farklı iklim özelliklerinin şaraba yansıması da farklı olacaktır. Şarabı diğer alkollü içeceklerden ayıran ve bu kadar özel bir içecek haline getiren de aslında bu yılların farklılıkları yani rekolte adını verdiğimiz özelliği.
Şarabın yıllanıp yıllanamayacağı tespit edilirken iyi yıllanabilen şarapların ortak özelliği, sahip oldukları alkol, asit, tanen ve kalan şeker seviyeleridir. Bazı bölgelerde bazı yıllar bu dengeyi daha iyi sağlayacak şekilde geçer. Bu şarapların ne kadar süreyle yıllandırılacağı ve ne zaman içilmeleri gerektiği rekolteye göre belirlenir. Bu konu tabiki bu kadarla kalmiyor 🙂. Bu sadece yıllanmanın rekolte ile olan bağlantısı. İleride bunu derinlemesine ele alacagiz. Unutmayalım dünyada üretilen şarapların tahmini %1-2’i yıllandırılmaya uygundur, doğal olarak fiyatları da daha yüksek olur.
Rekolteli şarap nedir?
Etiketin üzerinde hangi yılın ürünü olduğu yazan şaraptır. Şişedeki bütün üzümler etikette yazan yılda hasat edilmiştir. Bazı bölgelerde %25’e kadar farklı yılların eklenmesine izin verilir. Bu oran tamamen bölgesel farklılık gösterebilir. Fakat unutmayalım, etikette yazan yıl şişeleme yılı değildir, bazen şişeleme yılı arka etikete yazılır.
2016 yılında şarap-önoloji eğitimi “Staatlich geprüfter Techniker für Weinbau und Oenologie“ bitirme tezine istinaden %90 Dornfelder 2016 rekolte ve %10 Portugieser 2014 rekolte (2 sene eski meşe fıçıda yıllandırılmış) yapmış olduğum aşağıda etiketini gördüğünüz şarabım 2017 “Qba” olarak dolum yapıldı. Bu bölgenin şartlarına göre blend olmasına rağmen Rekolte ile çıkartıldı. Etiket üzerinde fotoğraf çalışmasını değerli arkadaşım Amsterdam’dan fotoğrafçı Cihan Turhan etiket dizaynı Katja Koevoet tarafından yapıldı . Bu da harmanlama tekniğine güzel bir örnek .
Köpüksüz sek şaraplarda rekolte harmanlama genellikle ya çok alt segment ya da üst segment şaraplarda kullanılır.
Örnek verecek olursak: Şili’nin önemli üreticilerinden Valdivieso’nun Caballo Loco (Çılgın At) blend. Rekoltesi veya apelasyonu genelde yoktur (Bazı yıllar hariç mesela 2012 Limari), sadece piyasaya çıktığı yıla ait bir sıra numarası vardir. Bu tarz bir uygulama rekolte yılının özelliğinden çok şarap üreticisinin ustalığını ortaya koyar.
İklimden dolayı her yıl üst kalite ürün alamayan bazı bölgeler var. Bu bölgelerde rekolte harmanlama yıldan yıla çıkarılan şarapların hem derinlik kazanmasına hem de üreticiye özel stil ve tat sürekliliğinin korunmasına yardımcı oluyor. Buna örnek olarak Champagne, Port şarapları ve İspanya’nın kuvvetlendirilmiş Sherry şarapları buna örnek.
Bu bölgelerde, rekolte bir kalite göstergesi. Eğer yıl çok iyi kalitede bir hasat verdiyse, bölgedeki üreticiler bu ürünü daha ortalama yıllarla harmanlamak yerine tek başına şişelemeye karar verebilirler. Ortalamada 10 yılda 4-5 rekolte bu şekilde üretilir.
Aynı rekolte kırmızı şaraplar için iyiyken beyazlar için kötü olabilir. Daha sıcak bir yılda beyaz üzümlerin asit seviyesi düşerken kırmızı üzümlerde daha iyi olgunlaşma görülebilir.
Solera nedir ?
Bazı şaraplarda, özellikle de şerilerde bu harmanlama tek seferde değil, sürdürülebilir solera sistemiyle yapılır. Bu “kademeli harmanlama” şarabın yaşında ve tadında süreklilik sağlar. Solera sisteminde fıçılar üst üste dizilir. En alt fıçılardaki eski şaraptan alındıkça bir üst fıçılardaki şarap kademeli olarak alttaki fıçıya aktarılır. En üstteki boşalan fıçıya her yıl o yılın mahsülü doldurulur. Yani içilen şerinin solerası 1920’de başlatıldıysa, o kadehte 1920’den bir damla var denilebilir! Günümüzdeki en eski solera 1790 yılından.(International Sommelier Guild)
Turgay Tüfekçioğlu (M. Eng.)
“Staatlich geprüfter Techniker für Weinbau und Oenologie“ / IHK-Geprüfte Sommelier
AIS (Associazione Italiana Sommelier) Sommelier
Cand. WSET 4 / Weinakademiker
